ဆရာမေျပာတဲ့ ကိုလံဘတ္ပံုျပင္

ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမေတြ စာသင္ရင္းနဲ႔ ၾကံဳရင္ၾကံဳသလို ပံုျပင္၀တၳဳေတြ ေျပာျပျပီး ေက်ာင္းသားေတြကို ဆံုးမၾကတာကို စာသင္ သားတိုင္း ၾကံဳဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္မ ငါးတန္းတုန္းက သခ်ၤာဆရာမ ေဒၚသန္းသန္းေဌးက ကိုလံဘတ္အေၾကာင္းကို ေျပာျပျပီး လူသဘာ၀ေလးကို ဖြင့္ျပခဲ့ပါတယ္။

ဆရာမေျပာျပတဲ့ ကိုလံဘတ္အေၾကာင္းက ကၽြန္မတို႔ ကမၻာ့သမိုင္းမွာသင္ရတဲ့ နယ္ေျမသစ္ရွာေဖြတဲ့ ကိုလံဘတ္လား၊ တျခား တေယာက္လားေတာ့ မသိပါဘူး။ ဆရာမေျပာျပတာ ဒီလိုပါ။ တေန႔မွာ ရွင္ဘုရင္က ကိုလံဘတ္ရဲ႕ အစြမ္းအစကို လူထုပရိတ္သတ္ သိေအာင္ျပခ်င္တဲ့အတြက္ အစည္းအေ၀း ဆင့္ေခၚပါတယ္။ တက္ေရာက္လာတဲ့ ပရိတ္သတ္ေတြထဲမွာ ၾကက္ဥျပဳတ္ကို ေထာင္နိဳင္ တဲ့သူပါရင္ ေထာင္ျပဖို႔ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ပရိတ္သတ္ေတြက ဘုရင္ဖိတ္ေခၚတဲ့အတိုင္း  ၾကက္ဥျပဳတ္ကို ၾကိဳးစားေထာင္ၾကည့္ ၾကပါတယ္။ ၾကက္ဥက လံုးေခ်ာေနေတာ့ ဘယ္သူမွရေအာင္ မေထာင္နိဳင္ၾကပါဘူး။ စာဖတ္သူေတြထဲမွာ ၾကက္ဥျပဳတ္ကို ေထာင္ျပ နိဳင္တဲ့သူေတြ ပါနိဳင္ပါတယ္။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ၾကက္ဥကိုေထာင္လို႔ ရသလဲဆိုတာေလးကို စဥ္းစားၾကည့္ျပီးမွ ကိုလံဘတ္ရဲ့ နည္းလမ္းကို ဖတ္ၾကည့္ရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။

ပရိတ္သတ္ထဲမွာ အစြမ္းျပမဲ့လူ မရွိေတာ့ဘူးဆိုတဲ့အခါ ရွင္ဘရင္က ၾကက္ဥျပဳတ္ေထာင္ျပဖို႔ ကိုလံဘတ္ကို ဖိတ္ေခၚလိုက္ပါတယ္။ ဥာဏ္ၾကီးရွင္ကိုလံဘတ္က ၾကက္ဥျပဳတ္ရဲ႕ ထိပ္တဖက္ကို ခံုေစာင္းနဲ႔ အသာေလး ထုေခ်လိုက္ပါတယ္။ ထုေခ်လိုက္ေတာ့ ၾကက္ဥခြံ ေၾကသြားျပီမို႔၊ ၾကက္ဥထိပ္တဖက္က ေထာင္လို႔ရေအာင္ ျပားသြားပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကိုလံဘတ္က ထိပ္တဖက္ျပား သြားတဲ့ ၾကက္ဥကို ခံုေပၚမွာ ေထာင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ကိုလံဘတ္ ၾကက္ဥျပဳတ္ေထာင္ျပတဲ့ နည္းလမ္းက ဘာမွမခက္ပါဘူး။  လြယ္လြယ္ေလး ဆိုေပမဲ့ ပုရိတ္သတ္ေတြမွာမရွိတဲ့ စိတ္ကူးဥာဏ္မ်ိဳး ကိုလံလတ္မွာရွိတာမို႔ ခ်ီးက်ဳးထိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာမေျပာျပတဲ့ ပုရိတ္သတ္ရဲ႕ တုန္႔ျပန္မွဳက တမ်ိဳးပါ။ ကိုလံဘတ္ကို ခ်ီးက်ဴးေထာပနာျပဳရမဲ့အစား၊ သူ႔လိုဆိုရင္ေတာ့ ငါတို႔လည္း ၾကက္ဥျပဳတ္ကို ေထာင္ျပနိဳင္တာေပါ့လို ဆိုၾကသတဲ့။

ပံုျပင္ထဲက ရွင္ဘုရင္ရဲ႕ ပုရိတ္သတ္ေတြဟာ သူတို႔မွာ ကိုလံဘတ္လို စြမ္းရည္မရွိဘူးဆိုတာကို လက္မခံၾကသလို၊ ကိုလံဘတ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းကိုလည္း အသိအမွတ္ မျပဳခ်င္ၾကပါဘူး။ ဒါဟာ လူေတြရဲ႕သဘာ၀ပဲ ဆိုတာကိုျမင္တတ္ေအာင္ ဆရာမက ဒီပံုျပင္ ေလးနဲ႔ ဥပမာေပး ႏွိဳင္းျပခဲ့ပါတယ္။ လူေတြအမ်ားစုဟာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္သာ အေကာင္းျမင္ အထင္ၾကီးတတ္ၾကျပီး၊ လူတဖက္သား ကို အထင္ေသးလြယ္ အျပစ္တင္လြယ္ တတ္ၾကပါတယ္။ ပညာမျပည့္တဲ့ သူေတြဟာ သူတို႔သိသေလာက္ တတ္သေလာက္ ကိုအဟုတ္ၾကီးထင္ျပီး၊ သူမ်ားကို အထင္ၾကီးရမွန္းမသိေတာ့ေအာင္ ေဘာင္က်ဥ္းေနတတ္ ပါတယ္။ ပညာသိပ္တတ္တဲ့ သူေတြဟာ လည္း သူသာလွ်င္ အသိဆံုးအတတ္ဆံုး ဆိုတဲ့မာနစိတ္နဲ႔ လူေတြကို အထင္အျမင္ေသးတတ္ ၾကပါတယ္။

ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္း ေတြကေတာ့ မိမိအေၾကာင္းကို အမွန္တိုင္းသိၾကတယ္။ မိမိအပါအ၀င္လူတိုင္းမွာ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္ေတြ ရွိေနတာမို႔ နိမ့္သူျမင့္သူအားလံုးကို တန္းဖိုးထားေလးစား တတ္ၾကပါတယ္။ သူတထူးရဲ႕ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ထူးခၽြန္ ထက္ျမက္မွဳကို အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးက်ဴးဖို႔ ၀န္မေလးၾက ပါဘူး။ ဒီလိုပညာရွိေတြပါ၀င္တဲ့ လူအဖြဲ႔အစည္းမွာဆိုရင္ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ တန္ဖိုးထားေလးစားၾကသလို ညွိႏွိဳင္းေဆြးေႏြးရာမွာ သဟဇာတျဖစ္လြယ္ၾကတာမို႔ အက်ိဳးကိုညီညာစြာ ေဆာင္ရြက္ နိဳင္ၾကပါတယ္။ မိမိရဲ႕ယံုၾကည္ခ်က္ကိုသာ ပံုေသအမွန္လို႔ စြဲယူမထားပဲ တျခားတေယာက္ရဲ႕ သေဘာထားအျမင္ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစား ပါတယ္။ သူ႔အျမင္ကိုယ့္အျမင္ေတြကို စိစစ္သံုးသပ္ျပီး၊ အမ်ားစုအက်ိဳးရွိမဲ့ နည္းလမ္းကို ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္ၾကတာမို႔ အဖြဲ႔အစည္း တိုးတက္ေအာင္ျမင္ျပီး ေရရွည္တည္ျမဲပါတယ္။ တယူသန္အေတြးနဲ႔ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္း ေနၾကသေရြ႕ေတာ့ ညီညြတ္မွဳ ရဖို႔ေ၀းေနမွာပါ။

အရာရာ ေနာက္က်က်န္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ ကမၻာနဲ႔ ရင္ေဘာင္တန္းနိဳင္ေအာင္ ညီညီညြတ္ညြတ္ အလုပ္ေတြလုပ္နိဳင္ဖို႔ ကၽြန္မတို႔ သေဘာထားအျမင္က်ယ္ ၾကရပါမယ္။ မိမိတို႔ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္ေတြကို အစဥ္အျမဲဆန္းစစ္ျပီး၊ အားနည္းခ်က္ကို ၾကိဳးစားျပဳျပင္လို႔ အားသားခ်က္ကို ပိုေကာင္းေအာင္ စြမ္းေဆာင္နိဳင္ရပါမယ္။ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ၊ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္ေတြကိုလည္း အရွိအတိုင္းျမင္နိဳင္ သံုးသပ္နိဳင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ့္မွာ မရွိတဲ့အရည္းအခ်င္း သူ႔မွာရွိေန တယ္ဆိုရင္ အျမင္ၾကည္လင္စြာ အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံနိဳင္တဲ့ ႏွလံုးရည္ရွိၾကဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။

သေဘာအျမင္က်ယ္ဖို႔ ပထမဆင့္အေနနဲ႔ ကၽြန္မတို႔ ကိုယ့္အေၾကာင္း အမွန္တိုင္းသိမွဳ (Self-Awareness) ရွိရပါမယ္။ မိမိရဲ႕ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္အျပင္၊ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး၊ ခံယူခ်က္သေဘာထားနဲ႔ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြကို အရွိတိုင္းရိုးသားစြာ သိျမင္နိဳင္ဖို႔ အခ်ိန္ရွိသေရြ႕ ေလ့က်င့္ေနရပါမယ္။ တစံုတေယာက္ကို ေ၀ဖန္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ကိုကိုယ္ အရင္ဆံုးျပန္ ၾကည့္တတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ လူေတြ ကိုယ့္အေၾကာင္း ကိုယ္အသိဆံုးလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ကၽြန္မေတာ့ အဲဒီလိုမထင္ ပါဘူး။ ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္ ျပန္သိဖို႔ဆိုတာ လြယ္သလိုန႔ဲ အင္မတန္နက္နဲ ပါတယ္။ အတိုင္းအတာတခုထိ ရင့္က်က္မွဳရွိမွသာ ကိုယ့္ရဲ႕ စိတ္သေဘာအမွန္ အရည္အေသြးမွန္ကို ျပန္နိဳင္ၾကပါတယ္။

ကိုယ့္အေၾကာင္း ကိုယ္ျပန္သိအာင္ ေလ့က်င့္တဲ့ နည္းလမ္းေကာင္းေတြ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ တေန႔ကုန္သြားရင္ မိမိရဲ႕တေန႔တာ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ျပန္စဥ္းစားသံုးသပ္ျခင္း၊ ဒိုင္ယာရီေရးမွတ္ျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ရဲ႕ ကာယကံ၊၀စီကံ၊မေနာကံေတြကို ျပန္ေလ့လာ ဆန္းစစ္နိဳင္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ရင္ဆိုင္ေတြ႔ၾကံဳရတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြအေပၚ ကိုယ္၊ႏွဳတ္၊ႏွလံုး သံုးပါးနဲ႔တုန္႔ျပန္ ေျဖရွင္းတဲ့ မိမိရဲ႕စိတ္ခံစား ခ်က္ေတြ၊ အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆိုေတြကို အစဥ္အျမဲ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ျခင္းျဖင့္ မိမိရဲ႕အေၾကာင္းကို ပိုပိုျပီးသိလာနိဳင္ပါတယ္။ ဥပမာ လူေတြကကိုယ့္ကို ေတာ္တယ္လို႔ခ်ီးမြမ္းရင္ သူတို႔ေျပာတဲ့အတိုင္း ကိုယ္တကယ္ေတာ္သလား ဆိုတာျပန္သံုးသပ္နိဳင္ ရပါမယ္။ ခ်ီးက်ဴးခံရတဲ့အခါ ႏွစ္သက္သေဘာက်မိတဲ့ မိမိရဲ႕စိတ္သေဘာကို သတိျပဳမိရင္၊ ခ်ီးက်ဳးေျပာဆိုျခင္းကို လိုလားၾကတဲ့ လ႔ူသဘာ၀ကို နားလည္လာပါတယ္။ သို႔ကလိုပဲ လူေတြကိုယ့္ကို မေကာင္းေ၀ဖန္တဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ခံစားမွဳကို အရင္းဆံုး ျပန္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ စိတ္ဆိုးသလား၊ စိတ္မေကာင္းျဖစ္သြားသလား၊ စိတ္ဓာတ္က်သြားသလား စတဲ့မိမိရဲ႕ စိတ္အေျခအေနကို ျပန္သိနိဳင္ရပါမယ္။

ေ၀ဖန္အျပစ္တင္မွဳအေပၚ စိတ္မသက္သာျဖစ္ေနရင္ မိမိျပဳခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ကိုပဲ ျပန္သံုးသပ္ရပါမယ္။ ျပဳခဲ့မိတဲ့ အားနည္းခ်က္၊ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ေတြကို အမွန္တိုင္းျပန္ျမင္နိုင္ျပီး၊ ပိုေကာင္းေအာင္ျပဳျပင္ ရမွာပါ။ ပိုေကာင္းေအာင္ ၾကိဳးစားနိဳင္တဲ့အခါ အားေပး ေထာက္ခံမွဳ ေတြျပန္ရလာျပီး၊ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွဳေတြရလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာင္သူမ်ားရဲ႕အမွားကို ျမင္ရင္လည္း ကိုယ္တိုင္ မွားခဲ့ ဖူးတာကိုဆင္ျခင္မိျပီး နားလည္ေပးတတ္သြား ပါတယ္။ ေ၀ဖန္မွဳေတြေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္က်ခဲ့ဖူးတာကို ျပန္အမွတ္ရမိရင္ အျခားလူေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို စာနာေထာက္ထားတတ္ျပီး၊ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေ၀ဖန္အၾကံေပးမွဳေတြနဲ႔ ကူညီေဖးမ နိဳင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္မွားခဲ့ဖူးတာေတ၊ြ အားနည္းခ်က္ေတြ ျပန္သံုးသပ္တဲ့ အက်င့္မရွိရင္ ျပသနာၾကံဳတဲ့အခါ တစံုတေယာက္ကို အျပစ္ပံုခ်၊ တရားခံရွာတတ္တဲ့ အက်င့္ေတြစြဲေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

စာဖတ္ျခင္းျဖင့္လည္း အေတြးအျမင္သစ္ေတြ ရလာသလို ျပဳျပင္စရာေတြကို ျမင္နိဳင္လာပါတယ္။  ဥပမာျပရရင္ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအၾကာင္းေတြ၊ သူ႔ရဲ႕သမိုင္း၀င္မိန္႔ခြန္းေတြကို ဖတ္ရတဲ့အခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေပၚ ေလးစားၾကည္ညိဳစိတ္ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ကၽြန္မတို႔ သာမန္လူေတြရဲ႕ စိတ္ရင္းအမွန္ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ အာဇာနည္ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ယွဥ္ရင္ တျခားစီပဲဆိုတာကို သိျမင္လာပါတယ္။ ဒီလိုကိုယ့္စိတ္ထား အမွန္ကိုသိလိုက္ျပီး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေပၚ ၾကည္ညိဳစိတ္က ေစ့ေဆာ္မွဳေၾကာင့္ နိဳင္ငံသားေကာင္း တေယာက္ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားျပဳျပင္လုိတဲ့ စိတ္ဆႏၵေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ေရး  အထၳဳပၸတၱိေတြကို ဖတ္ျခင္းျဖင့္လည္း စာေရးတဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ား သူတို႔ကိုယ္ကို ဘယ္လိုျပန္ေ၀ဖန္ သံုးသပ္ထားသလဲ ဆိုတာကို မွတ္သားအတုယူ နိဳင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္အေၾကာင္း ကိုယ္တကယ္သိျပီး၊ ပိုေကာင္းေအာင္ အျမဲျပဳျပင္နိဳင္ဖို႔ စာေတြမ်ားမ်ား ဖတ္သင့္ပါတယ္။ ပိုျပီးအဆင့္ျမင့္နိဳင္မယ္ဆိုရင္ ရုပ္နာမ္ဓမၼ သခၤါရေတြကို ရွဳမွတ္ပြါးမ်ားျခင္းနဲ႔ သတိပဌာန္ က်င့္စဥ္ေတြဟာ  မိမိတို႔ရဲ႕ အတြင္းသ႑ာန္ကို ပကတိအတိုင္း အေသးစိပ္ ျပန္ျမင္ေအာင္ၾကည့္တဲ့ အက်င့္ျမတ္ေတြပါ။

အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ အခ်င္းခ်င္း သဟဇာတျဖစ္ၾကျပီး၊ ညီညြတ္မွဳအားေကာင္းေစဖို႔ လူတိုင္းမိမိတို႔ရဲ႕ ကံသံုးပါးကို အျမဲျပန္ၾကည့္ သင့္တယ္လို႔ အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ပညာရပ္စာေပတိုင္းမွာ ျပန္လည္ၾကည့္ျမင္ သံုးသပ္ျခင္း (Reflection) ဟာ အေရးၾကီးတဲ့ အေလ့အက်င့္ ျဖစ္တယ္လို႔ အဆိုျပဳထားပါတယ္။ ဆိုပါစို႔ သူနာျပဳဆရာမတေယာက္ဆိုရင္ ေန႔စဥ္လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ သူနာျပဳစုျခင္း အလုပ္ေတြ၊ လူနာနဲ႔ဆက္ဆံေရး အေျခအေနေတြကို အျမဲျပန္သံုးသပ္ေနရပါမယ္။ ေျပာင္းလဲတိုးတက္ေနတဲ့ ေခတ္ၾကီးမွာ အရင္က သိထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြဟာ မမွန္ေတာ့တာေတြ ရွိေနပါတယ္။ အရင္ကသိထား တတ္ထားတာထက္ ပိုေကာင္းတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို လက္ခံသင္ယူနိုင္တဲ့ ပြင့္လင္းတဲ့အျမင္ေတြ ရွွိရပါမယ္။ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား၊ အၾကီးအကဲ မ်ားနဲ႔ အျပန္အလွန္ ႏွီးေႏွာေဆြးေႏြးျခင္း၊ အျပဳသေဘာ ေ၀ဖန္အၾကံေပးျခင္းျဖင့္ ျပဳျပင္စရာေတြ၊ အျမင္သစ္ေတြ ရလာပါတယ္။ ပညာေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲေရး၊ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးပညာနဲ႔ အျခားပညာရပ္ ေတြမွာလည္း ျပန္လည္ၾကည့္ျမင္ သံုးသပ္ျခင္းေတြရွိဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။

ကိုယ့္ကိုယ္ကို အျမဲျပန္လည္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္နိဳင္ျပီး၊ ကိုယ့္အေၾကာင္းကို အမွန္တိုင္းသိၾကသူေတြဟာ ေလာကသဘာ၀နဲ႔ လူ႔သေဘာေတြကို ေကာင္းေကာင္း နားလည္ၾကသလို စိတ္သေဘာထား ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ ၾကပါတယ္။ ဒီလို သေဘာထား အျမင္က်ယ္တဲ့သူေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရတာ အင္မတန္ စိတ္ခ်မ္းသာစရာေကာင္း ပါတယ္။ လူတိုင္းမိမိနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရတဲ့ သူေတြကို စိတ္ခ်မ္းသာမွဳေပးနိဳင္ၾကရင္ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္ဟာ ျငိမ္းခ်မ္းသာယာ ေနမွာပါ။ အမ်ားအက်ိဳး တိုင္းျပည္အက်ိဳးအတြက္ နိဳင္ရာတာ၀န္ကို ႏွလံုးရည္ျပည့္၀စြာ ထမ္းေဆာင္နိဳင္ၾကဖို႔ ကိုယ္၊စိတ္၊ႏွလံုး ကံသံုးပါးကို အျမဲဆင္ျခင္၊ သံုးသပ္ ျပဳျပင္ၾကစို႔လို႔ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။

ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ

စံပယ္ျဖဴ

အျပင္စီးမဂၢဇင္း၊ စက္တင္ဘာလ ၂၀၁၂။