သူနာျပဳဘဝ အေတြ႕ၾကံဳမ်ား

သူနာျပဳေလာကမွာက်င္ လည္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္၂၀ အေတြ႕အႀကံဳကို စာတစ္ပုဒ္ျဖစ္ေအာင္ ေရးသားတင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ သူနာျပဳတကၠသိုလ္ ေလးႏွစ္တက္ၿပီး သင္ၾကားေရးနဲ႔ပုဂၢလိကေဆး႐ံုေတြမွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳ၊ မေလးရွားႏုိင္ငံမွာ ၁၀ ႏွစ္ၾကာ ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ ေလ့လာ မွတ္သားခဲ့တာေတြကို စုစည္း တင္ျပထားပါတယ္။ အရင္က ေရးခဲ့တဲ့ေဆာင္းပါးေတြထဲက အ ေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္ ေတြကို ျပန္လည္ထုတ္ႏုတ္ၿပီး ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ေရးထားတဲ့ စာ တစ္ပုဒ္ပါ။ သာမန္လူတန္းစား အလႊာကေပါက္ဖြားလာတဲ့ သူနာ ျပဳေတြရဲ႕ ဘ၀ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ကို နားလည္ေစခ်င္တဲ့ ရည္ရြယ္ ခ်က္၊ တျခားတိုင္းျပည္က သူနာ ျပဳဆုိင္ရာ အေၾကာင္းအရာေတြ ကို သိနားလည္ေစခ်င္တ့ဲ ရည္ ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေရးပါတယ္။

၁၉၉၆ မွာ ကၽြန္မ ရန္ကုန္ သူနာျပဳတကၠသိုလ္ကုိ စတက္ခဲ့ ပါတယ္။ ေက်ာင္းစတက္ၿပီး မၾကာခင္မွာ အေရးအခင္းျဖစ္လို႔ တကၠသိုလ္ေတြအားလံုး ပိတ္ လုိက္ပါတယ္။ သူနာျပဳတကၠ သုိလ္နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈတကၠသိုလ္ ႏွစ္ခုက မပိတ္ဘဲက်န္ပါတယ္။ ၁၉၉၉ မွာတကၠသုိလ္ေတြ ျပန္ဖြင့္ ေတာ့ ကၽြန္မတို႔ အပတ္စဥ္က ေနာက္ဆံုးႏွစ္ေရာက္ေနၿပီ။ ျမကြၽန္းညိဳညိဳ တကၠသိုလ္ဆုိတာ ကြၽန္မတို႔နဲ႔ ဘာမွမသက္ဆိုင္ခဲ့ပါ ဘူး။ သူနာျပဳတကၠသုိလ္က အင္း လ်ားကန္တို႔၊ သစ္ပုပ္ပင္တို႔နဲ႔ေ၀း ရာ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္မွာ။ ကြၽန္မတို႔ က်င္လည္ခဲ့ရတဲ့ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသူဘ၀က စည္းကမ္း ေဘာင္ေတြနဲ႔ ထိန္းကြပ္ထားတဲ့ စာသင္ခန္း၊ လက္ေတြ႕ခန္း၊ စာ ၾကည့္တိုက္နဲ႔ ေလးႏွစ္စာ ခုတင္ တစ္လံုး အပိုင္ရထားတဲ့အေဆာင္။ လက္ေတြ႕ဆင္းေတာ့ ရန္ကုန္ ေဆး႐ံုႀကီး၊ ဗဟိုအမ်ိဳးသမီးေဆး ႐ံုနဲ႔ ကေလးေဆး႐ံု။ တျခားေပ်ာ္ စရာဘာမွမရွိေတာ့ အေဆာင္မွာ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ ေနရင္း ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

၂၀၀၀ မွာ ေက်ာင္းၿပီးသြား ေတာ့ အျပင္ေဆးခန္းမွာ တစ္ႏွစ္ ေလာက္လုပ္ၿပီး ဟသၤာတၿမိဳ႕က သူနာျပဳသင္တန္းေက်ာင္းအသစ္ မွာ ဒုနည္းျပအျဖစ္ အစိုးရ၀န္ ထမ္းဘ၀ကို စခဲ့ပါတယ္။ အသစ္ စဖြင့္တဲ့သူနာျပဳသင္တန္းေက်ာင္း မွာ ကၽြန္မရဲ႕ ပထမဆံုး၀န္ထမ္းအ ေတြ႕အႀကံဳက အံ့ၾသမကုန္ႏုိုင္စ ရာ။ သူနာျပဳသင္တန္းေက်ာင္း အေဆာက္အအံုမရွိ၊ ဘာပစၥည္း  ကိရိယာမွမရွိဘဲ သင္တန္းေက်ာင္း  အသစ္ဖြင့္တာ ျမန္မာျပည္မွာပဲရွိ ပါတယ္။ ဟသၤာတေဆး႐ံုက သံဃာေဆာင္ကို ယာယီသင္ တန္းေက်ာင္းအျဖစ္ စဖြင့္လိုက္ပါ တယ္။ ပထမဆံုးအပတ္စဥ္ သင္ တန္းသူ ၂၀ ေယာက္၊ ေက်ာင္း အုပ္နဲ႔ နည္းျပတစ္ေယာက္ပဲရွိပါ တယ္။ ကၽြန္မ ေရာက္သြားေတာ့ စုစုေပါင္း သင္ၾကားေရးဆရာ သံုးေယာက္ျဖစ္သြားပါတယ္။ သန္႔ရွင္းေရး၀န္ထမ္း မခန္႔ရေသး ေတာ့ ေက်ာင္းသူေတြက သန္႔ရွင္း ေရး တာ၀န္ယူၾကရပါတယ္။ စာ ေရးမရွိေသးေတာ့ ကၽြန္မက စာ ေရးအလုပ္ ျပာတာအလုပ္ကို မ တတ္တတတ္နဲ႔ လုပ္ရပါတယ္။ ျမန္မာစာလက္ႏွိပ္စက္အေဟာင္း ေလးပဲရွိလုိ႔ ေမးခြန္း႐ုိက္ခ်င္ရင္ အဂၤလိပ္စာ လက္ႏွိပ္စက္ရွိတဲ့ ဟသၤာတေကာလိပ္ကို စက္ဘီး နင္းၿပီး သြား႐ိုက္ရပါတယ္။ အခု ေတာ့ အရင္ထက္စာရင္ ေတာ္ ေတာ္ျပည့္စံုလာပါတယ္။

ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီးက သူနာျပဳတကၠသိုလ္မွာတုန္းက ကၽြန္မတို႔ကုိ စာသင္ခဲ့တဲ့ ဆရာမ ျဖစ္ေနေတာ့ ကၽြန္မနားမလည္တာ ေတြကို သင္လည္းေပး၊ အားကိုး ၿပီးလည္း ခုိင္းပါတယ္။ အဲဒီတုန္း က အသက္ (၂၀) ေက်ာ္ပဲရွိေသး ေတာ့ တစ္ေနကုန္နီးပါး စာသင္ ၿပီး၊ ရွိသမွ်အလုပ္ေတြ သိမ္းက်ံဳး လုပ္ခဲ့ရတာ ပင္ပန္းတယ္လို႔ မ ထင္ခဲ့ပါဘူး။ လစာ (၄,၈၀၀ က်ပ္) နဲ႔ မေလာက္လုိ႔ အျပင္ေဆး ခန္းလည္း ေျပးလုပ္ခဲ့ပါေသး တယ္။ ရြာက ေဆြမ်ိဳးေတြက ေအာက္ဆိုက္မရဘူးလား ေမး တာကို ဘာျပန္ေျဖရမွန္းမသိခဲ့ပါ ဘူး။ ငယ္ငယ္က စာေတာ္လုိ႔ ကၽြန္မကို အထင္ႀကီးခဲ့တဲ့ ရြာသား ေတြ၊ အမ်ိဳးေတြက ေအာက္ဆိုက္ မရွာတတ္တဲ့ ကၽြန္မကို ညံ့တယ္ လုိ႔ ထင္သြားၾကပါတယ္။ ေခတ္ စနစ္က အဲဒီလို လဲြေခ်ာ္ခဲ့တာပါ။

ဟသၤာတမွာ ၂ ႏွစ္ခန္႔ေနၿပီး ၂၀၀၃ မွာ မိခင္သူနာျပဳတကၠ သိုလ္၊ ရန္ကုန္ကို ေျပာင္းေရႊ႕ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေရာက္ ေတာ့ ၀န္ထမ္းေတြကို ဆန္မ ထုတ္ေပးေတာ့ဘဲ ရွားပါးစရိတ္ ၅,၀၀၀ က်ပ္ ေပးတာေၾကာင့္ စုစု ေပါင္း လစာ က်ပ္ ၁၀,၀၀၀ ရပါ တယ္။ အစစအရာရာ ေစ်းႀကီးတဲ့ ရန္ကုန္မွာ ေငြ ၁၀,၀၀၀ နဲ႔ ဘယ္လိုမွ မေလာက္ပါဘူး။ လ စာထုတ္ရင္ ေပ်ာ္ရမယ့္အစား၊ ေငြ ၁၀,၀၀၀ နဲ႔ ဘာမွသံုးမရလို႔ စိတ္ဓာတ္က်ခဲ့ပါတယ္။ တာေမြ က သွ်င္ပါကူေဆးခန္းမွာ ညဂ်ဴ တီဆင္းၿပီး အပို၀င္ေငြရွာခဲ့ပါ တယ္။  ၂ ႏွစ္ေလာက္ ေန႔ေရာည ပါ အလုပ္ဆင္းေနရတာ။ အိပ္ စက္ခ်ိန္မရွိသေလာက္ လူတစ္ ေယာက္ရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ ဆံုး ႐ႈံးခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က သူနာျပဳေတြအမ်ားစု အဲဒီလိုရပ္ တည္ေနၾကရတယ္။ မိဘခ်မ္းသာ တဲ့သူ၊ ၀င္ေငြေကာင္းေကာင္းရွာ ႏုိင္တဲ့ ေယာက်္ားနဲ႔ အိမ္ေထာင္ က်တဲ့ သူေတြသာ အလုပ္တစ္ခု တည္းနဲ႔ ရပ္တည္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ သူနာျပဳအမ်ားစုက သာမန္လူ တန္းစားအလႊာကပါ။ မိသားစုကို ေထာက္ပံ့ေနရသူေတြဆိုေတာ့ ေန႔နဲ႔ညကို အတူတူလို႔ သေဘာ ထားၿပီး အလုပ္ႏွစ္ခုလုပ္ၾကရပါ တယ္။

ရန္ကုန္က ပုဂၢလိက ေဆး႐ံု ေဆးခန္းေတြမွာလုပ္ခဲ့တဲ့ အ ေတြ႕အႀကံဳေတြဟာလည္း စာဖဲြ႕ လို႔ မကုန္ႏုိင္ရေအာင္ပါ။ အစိုးရ အလုပ္မ၀င္ခင္ ဘုရင့္ေနာင္က ႏုိက္တင္ေဂးေဆးခန္းနဲ႔ စမ္း ေခ်ာင္းက ဆာကူရာေဆးခန္းမွာ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္သူနာျပဳ တကၠသိုလ္ တာ၀န္က်ေနတဲ့အ ခ်ိန္တုန္းက သွ်င္ပါကူေဆးခန္းမွာ ညသူနာျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မ လုပ္ခဲ့တာ ပုဂၢလိကေဆးကုဌာန ေတြမို႔ လူနာရွင္ေတြနဲ႔ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပေအာင္ ၀န္ေဆာင္မႈကို ေက်နပ္ေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ရပါ တယ္။ Customer is always right ဆုိတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္အရ လူနာနဲ႔ လူနာရွင္ ေတြကို Customer လုိ ဆက္ဆံ ရတာကို ကၽြန္မက သိပ္ၿပီးဘ၀င္ မက်ပါဘူး။ ေငြေၾကးမ်က္ႏွာ ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ မက်န္းမာတဲ့ လူနာေတြ ေရာဂါေ၀ဒနာ သက္ သာေအာင္၊ ေဆြမ်ိဳးမိသားစုေတြ စိတ္ပူပန္မႈ ေလ်ာ့က်ေအာင္ ရင္ ထဲႏွလံုးသားထဲက လာေသာ ေစတနာ ေမတၱာအျပည့္နဲ႔ ၀န္ ေဆာင္ေပးရမယ္လုိ႔သာ ကြၽန္မ ယံုၾကည္ လက္ခံႏုိင္ပါတယ္။ Customers' rights ဆိုတာထက္ Patients'rights ကိုသာ ကၽြန္မ ေလးစားလိုက္နာခ်င္စိတ္ရွိပါ တယ္။ ေဆး႐ံုေတြမွာ လူနာရွင္နဲ႔ ေဆး႐ံု ၀န္ထမ္းေတြအၾကား ဆရာ၀န္နဲ႔ သူနာျပဳေတြအၾကား အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ (mutual respect) အာနည္းေနျခင္းဟာ  ျမန္မာျပည္ရဲ႕ က်န္းမာေရးေစာင့္ ေရွာက္မႈစနစ္က နိမ့္က်ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းတစ္ခုလို႔ ကၽြန္မ သံုးသပ္မိပါတယ္။

၂၀၀၇ မွာ ကြၽန္မ မေလးရွား ႏုိင္ငံကို ထြက္ခြာခဲ့ပါတယ္။ စရင္ ဘန္းၿမိဳ႕က ေက်ာက္ကပ္သန္႔စင္ တဲ့ဌာနမွာ သူနာျပဳအလုပ္ကို ၂ ႏွစ္အလုပ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မ လုပ္တဲ့ ေက်ာက္ကပ္သန္႔စင္ဌာန (Mawar Hemodialysis Center) က အလွဴေငြေတြနဲ႔ရပ္တည္ၿပီး အျပင္ပုဂၢလိကဌာနေတြထက္ စရိတ္သက္သာစြာ ၀န္ေဆာင္ေပး တဲ့ အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုပါ။ ဆင္းရဲ ၿပီး အစိုးရေထာက္ပံ့မႈမရတဲ့ လူနာေတြအတြက္ ေစတနာ့၀န္ ထမ္းအဖဲြ႕အစည္းေတြက အခမဲ့ (သို႔မဟုတ္) စရိတ္သက္သာစြာနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေဆးႏုိင္ေအာင္ စီ စဥ္ေပးၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ သားေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ မေလးရွား ႏုိင္ငံသားေတြ အမ်ားႀကီး ကံ ေကာင္းၾကပါတယ္။ အစိုးရ ေဆး႐ံုေတြမွာ အခမဲ့ ေဆးကုသ ခြင့္ကို ရၾကပါတယ္။

က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ စနစ္ေကာင္းတဲ့ မေလးရွားမွာသူနာျပဳေတြ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြ အျပည့္ရရွိၾကပါတယ္။ သူနာျပဳအုပ္ဆုိရင္ စည္းကမ္းႀကီးၿပီး ဌာနခဲြေပါင္းမ်ားစြာရွိတဲ့ ေက်ာက္ကပ္ဌာနတစ္ခုလံုးအေပၚ ၾသဇာေညာင္းပါတယ္။ သူနာျပဳေတြ၊ အကူ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ကိစၥ၊ လူနာေတြရဲ႕ အေရးကိစၥမွန္သမွ်ကို သူနာျပဳအုပ္ကပဲ စီမံခန္႔ခဲြပါတယ္။ ဖံြ႕ၿဖိဳးတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အေျမာ္အျမင္ႀကီးစြာ သူနာျပဳေတြရဲ႕ အခန္း က႑ (Role) နဲ႔ သူနာျပဳပညာ ေရးေတြကို တိုးတက္ေအာင္ အ ရင္းအႏွီးမ်ားစြာ စိုက္ထုတ္ၾကတဲ့ အတြက္ သူတို႔ႏုိင္ငံသားေတြမွာ က်န္းမာေရးအေျခအေနနဲ႔ ဘ၀ အရည္အေသြးေတြ တိုးတက္ ျမင့္မားၾကပါတယ္။

 ႏုိင္ငံျခားသားဆုိရင္ လစာ နဲ႔ အခြင့္အေရးေတြ ေလွ်ာ့ေပးခံ ရေပမယ့္ ကၽြန္မတို႔ေတြ ျမန္မာ ျပည္က ပုဂၢလိကေဆး႐ံုေဆးခန္း ေတြမွာ မရခဲ့တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရပါတယ္။ မာ၀ါေက်ာက္ကပ္ သန္႔စင္ဌာနမွာ တနဂၤေႏြေန႔တုိင္း ပိတ္ရက္ရၿပီး ႏွစ္စဥ္ အားလပ္ ခြင့္ ၁၃ ရက္ရပါတယ္။ ႏွစ္သစ္ ကူးလို အခါႀကီး ရက္ႀကီး ပိတ္ ရက္ေတြမွာ အလုပ္ဆင္းရရင္ လုပ္ခႏွစ္ဆရပါတယ္။ ရန္ကုန္ က ပုဂၢလိကေဆး႐ံုေတြမွာ ကၽြန္မ အလုပ္လုပ္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက တစ္ပတ္ကို အားလပ္ရက္ တစ္ ရက္ရၿပီး ခြင့္ရက္ေပးမထားပါ ဘူး။ အေၾကာင္းကိစၥရွိရင္ အခ်င္း ခ်င္း ဂ်ဴတီလဲၿပီး ရက္အစား ျပန္ ဆင္းေပးရပါတယ္။ ရက္အစားမ ဆင္းႏုိင္ရင္ လစာတစ္ရက္ အ ျဖတ္ခံရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ၀န္ ထမ္းလစာကို အာဆီယံႏုိင္ငံေတြ နဲ႔ တန္းတူ မေပးႏုိင္ေသးရင္ ၀န္ ထမ္းအခြင့္အေရးနဲ႔ ခံစားခြင့္ေတြ ကိုေတာ့ အျပည့္အ၀ေပးသင့္ပါ တယ္။

ေက်ာက္ကပ္သန္႔စင္ဌာန မွာ ၂ ႏွစ္လုပ္ၿပီး ကၽြန္မ သင္ၾကား ေရးဘက္ကို ျပန္ေရာက္သြားပါ တယ္။ ကြာလာလမ္ပူက ပုဂၢလိ က တကၠသိုလ္(UCSI University) မွာ ၂ ႏွစ္၊ မလာယာတကၠသိုလ္ (University of Malaya) မွာ သူနာျပဳမဟာသိပၸံတက္ၿပီး ဆာ ဘားျပည္နယ္က အစိုးရတကၠ သိုလ္က (University Malaysia Sabah) မွ ၂ ႏွစ္ လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ မေလးရွားႏုိင္ငံက သူနာျပဳပညာ ေရးနဲ႔ သူနာျပဳေလာကအေၾကာင္း ထဲထဲ၀င္၀င္ သိခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ မလာယာတကၠသုိလ္မွာ ဘဲြ႕လြန္ တက္ေနတဲ့အခ်ိန္ အျပင္ေဆးခန္း မွာ လစာရသေလာက္နဲ႔ အလုပ္ ရွာလုပ္ခဲ့ရၿပီး သုေတသနလက္ ေထာက္အလုပ္ကိုလည္း လုပ္ခဲ့ ရတဲ့အတြက္ ၁၀ ႏွစ္ကာလအ တြင္း အေတြ႕အႀကံဳေတြ ေတာ္ ေတာ္စံုေအာင္ ရလိုက္ပါတယ္။

မေလးရွားမွာ သူနာျပဳဒီပလို မာနဲ႔ သူနာျပဳဘဲြ႕တန္းေတြကို ပုဂၢလိကပိုင္နဲ႔ အစုိးရတကၠသိုလ္ ေကာလိပ္ေတြမွာ တက္ေရာက္ သင္ၾကားႏုိင္ပါတယ္။ သူနာျပဳ ပညာေရးကို ျမႇင့္တင္ဖုိ႔အတြက္ သူနာျပဳဒီပလိုမာသင္တန္းေတြ ကို ရပ္နားၿပီး အားလံုးကို သူနာ ျပဳဘဲြ႕တန္းျဖစ္ေအာင္ ျမႇင့္ဖို႔ စီမံ ကိန္းခ်ထားေပမယ့္ ဘတ္ဂ်က္အ ခက္အခဲေၾကာင့္ လက္ေတြ႕အ ေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ခက္ေန တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ က်န္းမာ ေရး၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္က သူနာျပဳေကာလိပ္ေတြမွာ သူနာ ျပဳဒီပလိုမာသင္တန္းကို သင္တန္း စရိတ္ ကုန္က်စရာမလိုဘဲ အလ ကားတက္ေရာက္ခြင့္ရပါတယ္။ သင္တန္းစရိတ္နဲ႔ အေဆာင္လခ ေပးစရာမလုိတဲ့အျပင္ လစဥ္အ သံုးစရိတ္ (Allowance) လံု ေလာက္ေအာင္ရတာမို႔ မိဘက ေထာက္ပံ့ေပးစရာ မလိုပါဘူး။ သင္တန္းၿပီးရင္ေတာ့ အစိုးရ ေဆး႐ံုေတြမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏွစ္ကာလျပည့္ေအာင္ ျပန္လုပ္ ေပးရပါတယ္။ သင္တန္းကာလ မွာ ျပည့္စံုေအာင္ေထာက္ပံ့ေပး ထားၿပီး လုပ္ငန္းခြင္၀င္တဲ့အခါ လံုေလာက္တဲ့လစာအျပင္ ၀န္ ထမ္းအခြင့္အေရးေတြ အျပည့္အ ၀ရတာေၾကာင့္ သူနာျပဳေတြ စာ ခ်ဳပ္ေဖာက္ဖ်က္တဲ့ျပႆနာမရွိ သေလာက္ပါ။

 အစိုးရတကၠသုိလ္ေတြက အဆင့္ျမင့္ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာန (MOHE) လက္ေအာက္မွာရွိပါ တယ္။ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ဘာ သာရပ္ေပါင္းစံု မဟာဌာန (Faculty) အသီးသီးရွိၿပီး သူနာ ျပဳဌာနက ေဆးပညာမဟာဌာန (Faculty of Medicine)သုိ႔မဟုတ္ ေဆးပညာနဲ႔ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ သိပၸံပညာ မဟာဌာန (Faculty of Medicine and Health Sciences) လက္ေအာက္မွာ ရွိပါတယ္။ အ ရင္က သူနာျပဳေက်ာင္းသားေတြ ကို အစိုးရေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း စီးပြားေရး အ က်ပ္အတည္းေၾကာင့္ ေထာက္ပံ့ ေၾကးေတြ ရပ္လုိက္ပါတယ္။ ေထာက္ပံ့ေၾကး မေပးႏုိင္ေပမယ့္ အစိုးရက ေက်ာင္းသားေတြကို ပညာသင္စရိတ္ေခ်းေငြ (Study loan) ထုတ္ေခ်းေပးပါတယ္။ ေက်ာင္းၿပီးလို႔ လုပ္ငန္းခြင္၀င္တဲ့ အခါ လစဥ္ ျပန္ဆပ္ရပါတယ္။ ပုဂၢလိကပိုင္ တကၠသိုလ္ေကာ လိပ္ေတြမွာတက္တဲ့ ေက်ာင္း သားေတြကိုလည္း ပညာသင္ စရိတ္ေခ်းေငြကို အကန္႔အသတ္ နဲ႔ ထုတ္ေခ်းေပးပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဆး႐ံုေတြက ေက်ာင္းသားေတြ ကို ပညာသင္စရိတ္ ေထာက္ပံ့ ေပးၿပီး ေက်ာင္းၿပီးရင္ သူတို႔ ေဆး႐ံုမွာ အလုပ္လုပ္ဖို႔ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္တာေတြရွိပါတယ္။

အစိုးရတကၠသိုလ္နဲ႔ ပုဂၢလိ ကပုိင္ တကၠသိုလ္ေကာလိပ္က သူနာျပဳဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ သင္ ႐ိုးၫႊန္းတမ္းေတြကို သူနာျပဳ ဘုတ္အဖဲြ႕ (Nursing Board) က သတ္မွတ္ထားတဲ့ လမ္းၫႊန္ခ်က္ အတိုင္း ေရးဆဲြရပါတယ္။ သင္ တန္း၀င္ခြင့္အတြက္ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ အရည္အခ်င္း၊ သင္ၾကား ေရးဆရာမ်ားရဲ႕ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္၊ စာေတြ႕ လက္ ေတြ႕ သင္ၾကားခ်ိန္ သတ္မွတ္ ခ်က္၊ ထိေရာက္ေသာ သင္ၾကား ေရးအတြက္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ (nursing skill labs, library, computer lab, recreational facilities) ေတြ ျပည့္စံုရပါတယ္။ လမ္းၫႊန္ခ်က္မွာ သတ္မွတ္ထား တာေတြနဲ႔ ျပည့္စံုမွ သင္တန္းဖြင့္ ခြင့္ရွိပါတယ္။ သင္တန္းဖြင့္ၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလအတြင္း မွာ လမ္းၫႊန္ခ်က္ထဲမွာပါတဲ့ စံ ခ်ိိန္စံၫႊန္းအတိုင္း လက္ေတြ႕အ ေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ ျခင္း ရွိ၊ မရွိ သံုးသပ္စစ္ေဆးျခင္း (Accredtation) ဆုိတာရွိပါ တယ္။ သံုးသပ္စစ္ေဆးတဲ့အခါ မွာ အရည္အေသြးထိန္းခ်ဳပ္ေရး ေအဂ်င္စီက အဖဲြ႕၀င္နဲ႔အတူ သူနာျပဳဘုတ္အဖဲြ႕က အႀကီးအ ကဲေတြက အေသးစိတ္စစ္ေဆး သံုးသပ္ရပါတယ္။ စစ္ေဆးသံုး သပ္ၿပီး ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြအေပၚ အႀကံျပဳခ်က္ေထာက္ခံခ်က္ေတြ ေပးၿပီး အရည္အေသြး ျမႇင့္တင္မႈ ေတြ လုပ္ရပါတယ္။

သူနာျပဳလုိင္စင္နဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကိုလည္း တင္ျပခ်င္ပါေသးတယ္။ မေလး ရွားႏုိင္ငံ တကၠသိုလ္ေကာလိပ္ အသီးသီးက သူနာျပဳဒီပလိုမာနဲ႔ သူနာျပဳ ဘဲြ႕တန္းၿပီးဆံုးသြားတဲ့ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူအား လံုး သူနာျပဳ လိုင္စင္ရဖို႔အတြက္ သူနာျပဳဘုတ္အဖဲြ႕က စစ္ေဆးတဲ့ အရည္အခ်င္းစာစစ္စာေမးပဲြကို ေျဖဆုိရပါတယ္။ စာေမးပဲြေအာင္ ရင္ လိုင္စင္ရပါတယ္။ မေအာင္ ရင္ ဒုတိယအႀကိမ္နဲ႔ တတိယအ ႀကိမ္ ေျဖဆုိခြင့္ရွိပါတယ္။ သုံး ႀကိမ္ေျဖလုိ႔မွ မေအာင္ရင္ သူနာ ျပဳလုိင္စင္ ကိုင္ေဆာင္ခြင့္မရ ေတာ့သလို သူနာျပဳအလုပ္ကို လုပ္ခြင့္မရွိေတာ့ပါဘူး။ လိုင္စင္ သက္တမ္းတိုးမယ္ဆုိရင္ သက္ ဆုိင္ရာအႀကီးအကဲ ေထာက္ခံ ခ်က္လိုအပ္သလို သတ္မွတ္ထား တဲ့ စဥ္ဆက္မျပတ္ ပညာသင္ ၾကားေရး ရမွတ္ (CPD Points) ျပည့္မီရပါတယ္။ သူနာျပဳေတြ လုပ္ငန္းခြင္မွာ အၿမဲမျပတ္ ပညာ သင္ၾကားေလ့လာမႈရွိေအာင္ တြန္းအားေပးတဲ့ သေဘာပါ။ သူ နာျပဳက်င့္၀တ္စည္းကမ္းေတြကို ေဖာက္ဖ်က္မွသာ လိုင္စင္သိမ္း တာေတြရွိပါတယ္။

အေတြ႕အႀကံဳေတြကို ေရးရ ရင္ စာတစ္ပုဒ္နဲ႔ မလံုေလာက္ႏုိင္ ပါ။ သင္ၾကားေရး အေတြ႕အႀကံဳ ေတြကို ထည့္ေရးခ်င္ေပမယ့္ စာ သိပ္ရွည္သြားၿပီမို႔ ရပ္နားလိုက္ပါ တယ္။ ေနာင္အလ်ဥ္းသင့္သလုိ စာေတြထပ္ေရးႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳး စားပါဦးမယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ သူနာျပဳေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္သာ ယာေရး၊ သူနာျပဳမ်ားအေပၚ ခ် မွတ္ကန္႔သတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြဟာ တရားမွ်တမႈ ရွိေရး၊ နည္းပညာေတြ တိုးတက္ လာတာနဲ႔အမွ် မက်န္းမာသူေတြ ကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေပးရတဲ့ သူနာျပဳအရည္အေသြးေတြ တိုး တက္ျမင့္မားလာေရးအတြက္ သက္ဆုိင္သူေတြ အားလံုး ႀကိဳး စားၾကတဲ့အခါ ျမန္မာျပည္အျပင္ ဘက္ကိုလည္း လွမ္းၾကည့္၊ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ လက္ရွိအေျခအ ေနနဲ႔လည္း အံ၀င္ခြင္ခ်ျဖစ္ေအာင္ စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔ ဒီစာကို ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

စံပယ္ျဖဴ

7 Daily News Journal, April 10 2017